3846, Big Pack Books txt, 1-5000

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Abe KoboCzwarta epoka(Prze�o�y� Miko�aj Melanowicz)PreludiumNa g��boko�ci pi�ciu tysi�cy metr�w nagle podnios�a si� r�wnina pokryta grub�, podziurawion� warstw� b�ota niby sier�ci� jakiego� wymar�ego zwierz�cia. I natychmiast rozsypa�a si� - zmieni�a si� w ciemn� chmur�, zabulgota�a i wygasi�a gwiazdki planktonu przep�ywaj�ce �awic� przed czarn� przezroczyst� �cian�.Obna�y�a si� pop�kana skalna p�yta. Z jej szczelin wyp�yn�a br�zowa, iskrz�ca si� galaretowata masa. Na obszarze kilku kilometr�w nabrzmiewa�a ogromnymi b�blami powietrza, a nast�pnie rozpostar�a ga��zie jak korzenie starej sosny. Ja�niej�ca w mroku magma znika�a z pola widzenia. Pozosta� po niej ogromny s�up pary, kt�ry przebi� warstw� marine snow, zamieni� si� w wir i rozpadaj�c si� bezg�o�nie par� do g�ry. S�up pary tak�e znikn�� po�r�d cz�steczek wielkiej wody i nigdy nie dotar� do odleg�ej powierzchni morza.W�a�nie w tym samym momencie, dwie mile morskie dalej, statek frachtowo-pasa�erski �Nanch�-maru" p�yn�� w stron� Jokohamy. Niespodziewane dr�enie i skrzypienie statku, trwaj�ce kr�tk� chwil�, przestraszy�o pasa�er�w i za�og�. Stoj�cy na mostku drugi oficer r�wnie� zaniepokoi� si� stadem bez�adnie wyskakuj�cych w g�r� delfin�w i nag�� zmian� barwy morza, nie uzna� jednak za stosowne zanotowa� tego faktu w ksi�dze pok�adowej. Na niebie �wieci�o lipcowe s�o�ce podobne do roztopionej rt�ci.Niewidoczne pulsowanie morza przekszta�ci�o si� ju� w d�ugie fale tsunami, kt�re z niewiarygodn� szybko�ci� siedmiuset dwudziestu kilometr�w na godzin� zmierza�y w stron� l�du...KARTA PROGRAMOWA NR 1Elektroniczna maszyna licz�ca jest po prostu swego rodzaju maszyn� my�l�c�. Zatem jest to urz�dzenie, kt�re nie potrafi formu�owa� problem�w, ale mo�e my�le�. Nale�y jednak wyposa�y� je w kart� programow�, czyli zestaw pyta� zapisanych w zrozumia�ym dla niej j�zyku.1Gdy wszed�em, asystent Tanomogi zwr�ci� si� do mnie i zapyta�:- Co tam w komisji?W�a�nie regulowa� maszyn�, wi�c wci�� zerka� w monitor. Widocznie dopiero teraz zauwa�y� moj� ponur� min�, dlatego nie czekaj�c na odpowied� westchn�� i upu�ci� �rubokr�t, kt�ry uderzy� o pod�og�.- Nie rzucaj!Tanomogi niech�tnie schyli� si� i podni�s� narz�dzie, a nast�pnie zwiesi� bezw�adnie r�ce i uni�s� brod�.- Kiedy w ko�cu przyst�pimy do pracy?- A sk�d ja mam wiedzie�?By�em w�ciek�y, wi�c tym bardziej dra�ni�o mnie czyjekolwiek niezadowolenie. Zdj��em marynark� i rzuci�em j� na pulpit sterowniczy. Zdawa�o mi si�, �e w tym momencie w��czy�a si� maszyna. Oczywi�cie nic takiego nie mog�o si� zdarzy�, uzna�em wi�c to za z�udzenie. Jednocze�nie przysz�o mi do g�owy co� wspania�ego. Chcia�em t� my�l zapami�ta�, lecz mi si� nie uda�o. Psia krew... Jak tu gor�co...- Czy zaproponowali inny plan?- A mogli co� zaproponowa�?Po chwili Tanomogi doda� cicho:- Na chwil� zejd� na d�.- Oczywi�cie, i tak nie ma co tu robi�.Usiad�em i zamkn��em oczy. Us�ysza�em oddalaj�ce si� stukanie drewnianych sanda��w Tanomogiego. Dlaczego m�odzi naukowcy w Japonii - niemal bez wyj�tku - tak ch�tnie chodz� w drewniakach? Co to za dziwny zwyczaj? Cichn�ce kroki stawa�y si� coraz szybsze. Widocznie podj�� decyzj� i to dodawa�o mu energii.Gdy unios�em powieki, stoj�ce na p�ce cztery teczki z dokumentami wyda�y mi si� teraz bardzo wa�ne. Zawiera�y wycinki artyku��w po�wi�conych maszynie prognostycznej, poczynaj�c od uko�czenia �Moskwy 1" przed trzema laty. Przedstawia�y te� drog�, jak� ja przeszed�em. Na ostatniej stronicy nawet ta jedyna dla mnie droga zacz�a znika�.2Jak na ironi�, pierwsza stronica w teczce rozpoczyna�a si� od artyku�u pewnego publicysty, kt�ry radykalnie zmieni� swe pogl�dy. �Specjali�ci, otw�rzcie oczy! - zwraca� si� na pocz�tku tekstu w taki spos�b, jakby sam by� wynalazc� maszyny prognostycznej. - Wehiku� czasu Wellsa, mimo �e jakoby pozwala� odbywa� podr�e w czasie, by� po prostu dzieci�c� zabawk�, poniewa� nie przedstawia� niczego wi�cej poza prze�o�eniem ruchu w czasie na przemieszczenie si� w przestrzeni. Cz�owiek widzi bakterie tylko dzi�ki mikroskopom. By�oby jednak b��dem twierdzi�, i� bakterie w og�le nie istniej�, tylko dlatego, �e s� niewidoczne go�ym okiem. Analogicznie ludzko�� uzyska�a mo�liwo�� widzenia przysz�o�ci dzi�ki maszynie prognostycznej �Moskwa 1�. Istnieje wi�c ju� wehiku� czasu! Zn�w stoimy na skrzy�owaniu dr�g historii i cywilizacji!"Rzeczywi�cie, mo�na i tak okre�li�. Mimo wszystko to zbyt du�a przesada. Gdybym ja mia� si� wypowiedzie�, uzna�bym, �e dzi�ki �Moskwie 1" ujrzano jedynie kilka kadr�w z kr�tkiego filmu, a nie przysz�o��.Wspomniany film zaczyna� si� nast�puj�co. Najpierw zegar pokazywa� po�udnie i wielk� otwart� d�o�. Obok sta� telewizor z t� sam� scen� odbit� na ekranie. Nast�pnie pad� rozkaz zaci�ni�cia d�oni. Wraz z wybiciem godziny pierwszej in�ynier nakr�ci� tarcz� na pulpicie, a po godzinie d�o� widoczna na ekranie zacisn�a si� mocno.Przedstawiono jeszcze inne do�wiadczenia. Oto na sygna� �przestraszy�em si�" na ekranie poderwa� si� do lotu �pi�cy dot�d ptaszek, a na sygna� �wypu�ci� z r�ki" na ekranie spad�a szklanka i rozbi�a si� na drobne kawa�ki...Na pewno mog�y dziwi� takie eksperymenty. Pocz�tkowo nawet mnie zaskoczy�y. Lecz chodzi mi tu o co� innego. Oto trzy lata p�niej pojawia si� ten sam cz�owiek, ale pisz�cy co� odmiennego, zupe�nie inn� histori�. W czwartej teczce znalaz�em taki oto wycinek: �W istocie rzeczy prognozowanie nie jest mo�liwe na tym �wiecie. Za��my - ci�gn�� wyw�d publicysta - �e wedle prognozy pewien m�czyzna ma wpa�� do do�u w ci�gu godziny. No dobrze, ale gdzie znajdziecie takiego g�upca, kt�ry wiedz�c co go czeka, nie powstrzyma biegu wydarze�. Je�liby nawet znalaz� si� taki osobnik, to musia�by to by� cz�owiek podatny na wszelkie sugestie. Mieliby�my wtedy do czynienia z sugesti�, a nie z prognozowaniem. Tak wi�c sko�czmy ju� z tym pi�knym k�amstwem o maszynie prognostycznej, a po prostu zmie�my jej nazw� na maszyn� sugestywn�, za pomoc� kt�rej wykorzystuje si� ludzkie s�abo�ci".�adna historia; niech sobie zmienia nazw�, na jak� chce! Kto kradnie ig��, ten mo�e ukra�� wszystko, zreszt� nie tylko on jeden. Nagle wszyscy zacz�li reprezentowa� odmienny punkt widzenia, a ja sta�em si� odt�d elementem niebezpiecznym.Na zdj�ciu znajduj�cym si� na drugiej stronie w pierwszej teczce jeszcze si� u�miecham. Poni�ej fotografii figuruje moja wypowied� na temat �Moskwy 1".�Oczywi�cie, nie uwa�am tego za trik. Teoretycznie jest to ca�kowicie mo�liwe. Nie s�dz� te�, �eby urz�dzenie to r�ni�o si� czymkolwiek istotnym od dotychczasowych maszyn licz�cych". To powiedzia� doktor Katsumi z Centralnego Instytutu Techniki Obliczeniowej ze spokojem pewnego siebie specjalisty. By�o to k�amstwo. Po prostu bardzo im zazdro�ci�em. A poniewa� m�wi�em bez przekonania, jeden z dziennikarzy zapyta� nie kryj�c gniewu: �Czy chce pan powiedzie�, �e m�g�by pan co� takiego wkr�tce skonstruowa�?" �No c�, je�li mia�bym czas i pieni�dze"... Do pewnego stopnia by�em szczery. �W zasadzie elektroniczne maszyny licz�ce maj� pewnego rodzaju zdolno�ci prognozowania. Problem nie tyle w maszynie, co w jej wykorzystaniu. W programowaniu... To znaczy w dzia�aniu polegaj�cym na przedstawieniu problemu w j�zyku zrozumia�ym dla maszyny, co wcale nie jest �atwe. Dotychczas musia� to robi� cz�owiek. �Moskwa 1� do pewnego stopnia prognozuje sama". �Czy wobec tego m�g�by pan nam opowiedzie� sw�j sen o przysz�o�ci wyobra�onej dzi�ki maszynie? "�Hm, w og�le efektywno�� przewidywania jest odwrotnie proporcjonalna do wielko�ci czasu i wytraca si� wraz z przyspieszeniem. Jak mogli�cie si� przekona� z doniesie� prasowych, zakres prognozowania jest zaskakuj�co ograniczony, prawda? �eby si� przekona� o tym, i� szklanka si� rozbije, kiedy spadnie, nie trzeba korzysta� z maszyny licz�cej. Wie o tym nawet ucze� szko�y podstawowej. Mo�na bra� pod uwag� r�ne sposoby zastosowania maszyny jako pomocy w nauczaniu, lecz wydaje mi si�, i� nale�a�oby powstrzyma� si� od zbyt fantastycznych oczekiwa�".Szczerze m�wi�c, czu�em zupe�nie co innego, po prostu nie mog�em pohamowa� pal�cej mnie zazdro�ci. Gdybym siedzia� z za�o�onymi r�kami, zosta�bym w og�le wyeliminowany z gry i nie m�g�bym im dor�wna�. Zreszt� nie zazna�bym spokoju, gdybym mimo wszystko nie podj�� wyzwania. Poszed�em wi�c do dyrektora instytutu, nast�pnie rozmawia�em z kilkoma znajomymi. Nikt jednak po zaspokojeniu zwyk�ej ciekawo�ci nie przejawia� powa�niejszego zainteresowania moj� propozycj�. A ju� najbardziej zdenerwowa�a mnie umieszczona obok wypowied� pewnego pisarza, kt�ry podziela� m�j pogl�d. (Oczywi�cie, on nie wiedzia�, o czym m�wi�, lecz nic nie wydaje si� bardziej prawdopodobne ni� w�asna ignorancja...)�By� mo�e to ca�kiem naturalne, �e komuni�ci, wt�aczaj�cy wszystko w ramy konieczno�ci, nie maj� innej przysz�o�ci jak tylko tak�, kt�r� mo�na przewidzie� za pomoc� maszyny. Nam, buduj�cym przysz�o�� na podstawie wolnej woli, tego rodzaju maszyna chyba do niczego si� nie przyda. Nawet je�liby kto� wbrew rozs�dkowi spr�bowa� przedstawi� nasz� przysz�o��, okaza�aby si� przezroczysta jak szk�o. Najbardziej jednak obawiam si�, �e wiara w prognoz� sparali�uje wra�liwo�� moraln�".W ko�cu nadarzy�a si� okazja. Otw�rzmy drug� teczk�. �Moskwa 1" zacz�a demonstrowa� szersze mo�liwo�ci, czego zreszt� si� obawia�em. To nie by� ju� sen, lecz rzeczywisto�� - jedn� po drugiej publikowano suche i praktyczne prognozy. Najpierw bardzo trafne prognozy pogody, p�niej przewidywania w zakresie przemys�u i ekonomiki...Zmartwie� owych dni nie mog� potraktowa� jednym zdaniem.... [ Pobierz całość w formacie PDF ]