3889, Big Pack Books txt, 1-5000

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Salman RushdieZiemia pod jej stopamiPrze�o�y� Wojs�aw BrydakThe Ground Beneath Her FeetData wydania oryginalnego -1999Data wydania polskiego -2001Dla MilanaPomnika nie stawiajcie. Niech r�anaga��zka kwitnie dla� w corocznej chwale.Bo to Orfeusz jest. Jego przemianaw tym albo owym. Nie trud�my si� wcaleo innych imion d�wi�k. Bo jeden tylko �piewa Orfeusz.Rainer Maria Rilke, Sonety do Orfeusza,przek�ad Mieczys�awa Jastruna1. PszczelarzW ostatnim dniu �ycia - by�o to �wi�tego Walentego 1989 roku - Wina Apsara zbudzi�a si� z p�aczem; legendarna piosenkarka �ni�a o sk�adaniu ofiary z cz�owieka, a zamierzano po�wi�ci� w�a�nie j�. M�czy�ni o go�ych torsach, podobni do aktora Christophera Plummera, trzymali Win� za kostki i nadgarstki. Nag�, wij�c� si� rozci�gn�li na oszlifowanym g�azie, na kt�rym wyryto wizerunek pierzastego w�a; w rozdziawionej paszczy Quetzalcoatla widnia�o �ciemnia�e wg��bienie wy��obione w kamieniu. Rozwar�a usta, krzycza�a co tchu w piersi, mimo to s�ysza�a tylko ciche trzaskanie fleszy. Lecz zanim poder�n�li jej gard�o, zanim w tej przera�aj�cej czarze zapieni�a si� krew, jej krew - zd��y�a otworzy� oczy. Mija�o po�udnie; Meksyk, miasto Guadalajara, bli�ej nie znane ��ko, w nim bli�ej nie znany, wp�martwy, nagi Metys u jej boku, osobnik ledwie dwudziestoletni (p�niej, po katastrofie, przedstawiany w nie ko�cz�cej si� serii depesz jako Raul Paramo, playboy, spadkobierca pewnego popularnego w tych stronach barona budowlanego; hotel nale�a� do jednej z korporacji owego potentata). Poci�a si� straszliwie, a z przewilg�ych prze�cierade� bi� od�r niedorzecznych a �a�osnych nocnych zmaga�. Raul Paramo by� nieprzytomny, mia� zbiela�e wargi; cia�em wstrz�sa� raz po raz spazm �udz�co podobny, zauwa�y�a Wina, do jej w�asnej szamotaniny we �nie. Z tchawicy Raula zacz�y dobiega� przera�aj�ce odg�osy, jakby mu podrzynano gard�o, a z niewidzialnej rany - przypominaj�cej u�miechni�te szkar�atne usta - buchn�a krew, jak do tamtej czary ze snu. Przera�ona Wina wyskoczy�a z ��ka i porwa�a ubranie: sk�rzane spodnie i stanik obszyty z�otymi cekinami; wczoraj wieczorem w tym kostiumie wysz�a do fina�u, na estrad� miejskiej hali zgromadze�. Odda�a si� w rozpaczy i ze wzgard� temu nikomu, ch�opakowi m�odszemu od niej dwa razy, gdzie tam, jeszcze m�odszemu, wybranemu na chybi� trafi� z k��bi�cego si� zawsze za scen� t�umu padalc�w: spomi�dzy objuczonych bukietami pi�knoduch�w, magnat�w przemys�owych, boss�w narkotykowych, arystokratycznego mot�ochu, ksi���t tequili, zasobnych w limuzyny, szampana, kokain�, a mo�e i w diamenty, kt�rymi gotowi byli obdarowa� gwiazd� wieczoru.Facet przedstawia� si�, �asi�, stroszy� pi�rka, lecz nazwisko ch�opaka ani stan konta nie ciekawi�y Winy. Zerwa�a go sobie jak kwiatek, kt�ry si� wetknie mi�dzy z�by, wzi�a jak danie na wynos, a potem wprawi�a w panik� gwa�towno�ci� apetyt�w, bo jeszcze dobrze nie zatrzasn�y si� drzwi limuzyny, a ju� dobra�a si� do niego jak do zastawionego sto�u, przy czym obsadzi�a go w roli dania, nie czekaj�c, a� kierowca podniesie przegrod� zapewniaj�c� pasa�erom prywatno��. P�niej �w szofer z wielkim szacunkiem wyra�a� si� o jej ciele; pismaki podlewa�y go tequila, a on szepta� jak o cudzie ojej ��dl�cej, drapie�nej nago�ci, bo w pale si� nie mie�ci, �e stukn�� jej czwarty krzy�yk, chyba tam na g�rze kto� chcia� j�, normalnie, zachowa�, jak� stworzy�. Wszystko bym zrobi� dla takiej kobiety, zawodzi� kierowca, gdyby sobie za�yczy�a, jecha�bym dwie�cie na godzin�, wprost w betonow� �cian�; gdyby zechcia�a umrze� w ten spos�b.Naprawd� mia�a sporo szcz�cia, �e po tym, jak w chwili s�abo�ci - wp�rozebrana, odurzona, na chwiejnych nogach ruszy�a przez korytarz dziesi�tego pi�tra, zataczaj�c si�, brukaj�c stopy farb� drukarsk� (bo po pod�odze wala�y si� jakie� gazety tr�bi�ce o francuskich pr�bach nuklearnych na Pacyfiku i niepokojach politycznych w prowincji Chiapas, na po�udniu), po tym jak zatrzasn�a za sob� drzwi (nie bior�c wcze�niej klucza i nie kojarz�c, �e ci�g pokoi, kt�ry porzuca, to jej apartament) - wpad�a wprost na mnie; na Umida Merchanta, szerzej znanego jako �Raj�, fotografa, jej, jakby powiedzie�, kompana z dawnych bombajskich czas�w; teraz jedynego w promieniu tysi�ca i jednej mili pstrykacza, kt�ry nie �lini si� na my�l o sfotografowaniu jej w stanie malowniczego a skandalicznego rozmem�ania (zdj�cie? na kt�rym tak po mnie wida� wiek? odpada!), jedynego z�odzieja wizerunk�w, kt�ry by sobie nie przyw�aszczy� tandetnego i odstr�czaj�cego obrazka - bezradno�ci, m�tnego spojrzenia, za to z wyrazistymi workami pod oczami, z ufarbowan� na czerwono strzech�, spl�tan�, sztywn�, drucian�, stercz�c� jak dzi�cioli czub, z tymi zachwycaj�cymi ustami, trz�s�cymi si� teraz i niepewnymi, z pog��bianymi przez nielito�ciwy up�yw czasu fiordzikami na kraw�dziach warg - istnego archetypu szalonej bogini rocka w p� drogi ku nieszcz�ciu, opuszczeniu i ruinie. To dla dobra tej trasy postanowi�a przeobrazi� si� w rudzielca, bo w wieku czterdziestu czterech lat zaczyna�a od nowa, karier� solo, bez Niego; po raz pierwszy ruszy�a bez Ormusa, wi�c nic dziwnego, �e wci�� czu�a si� zagubiona, wyprowadzona z r�wnowagi. I samotna. Nie da si� ukry�. Publicznie czy prywatnie, je�li nie z nim, to wszystko jedno z kim, trudno i darmo, zawsze b�dzie samotna.Dez-orientacja: wyzbycie si� Wschodu. I Ormusa Kamy, s�o�ca Winy.Nie nazwa�bym tego �lepym trafem, �e Wina wpad�a akurat na mnie. Zawsze by�em pod r�k�. Troszczy�em si�. Czeka�em na wezwanie. Gdyby zechcia�a, takich jak ja znalaz�yby si� dziesi�tki, setki, tysi�ce. Wierz� jednak, �e si� nie znalaz�y. Lecz kiedy po raz ostatni wzywa�a pomocy, nie pod��y�em na ratunek - i zgin�a. Zgas�a w po�owie historii swego �ycia. By�a nie doko�czon� piosenk�, porzucon� melodi�, kt�rej wzbroniono pod��y� za s�owami, zespoli� si� z nimi, wzbroniono si�gn�� po ko�cowy, wie�cz�cy ca�o�� rym.W dwie godziny po wyprowadzeniu Winy z bezdennej otch�ani - �ci�lej: z hotelowego korytarza - lecieli�my helikopterem do Tequili, gdzie don Angel Cruz, d�entelmen s�yn�cy ze szczodrobliwo�ci i go�cinno�ci - posiadacz ogromnej plantacji b��kitnych agaw, legendarnej gorzelni Angel, kontratenoru o niezr�wnanej s�odyczy i skali oraz brzucha jak rotunda - mia� wyda� bankiet na jej cze��. Tymczasem przygodnego kochanka trzeba by�o zawie�� do szpitala, a skutki ataku, kt�remu biedny playboy uleg� pod wp�ywem proch�w, okaza�y si� tragiczne; p�niej - zwa�ywszy, co przytrafi�o si� Winie - bez ko�ca karmiono �wiat tym, co skrupulatni analitycy znale�li w krwiobiegu denata, w �o��dku, przewodzie pokarmowym, mosznie, oczodo�ach, wyrostku robaczkowym, w�osach, s�owem wsz�dzie z wyj�tkiem m�zgu, wy�artego przez narkotyki tak sumiennie, �e niczego ciekawego si� tam nie spodziewano; nikt te� nie zdo�a� zrozumie� ostatnich s��w playboya, wypowiedzianych w terminalnym delirium. Lecz w par� dni p�niej, kiedy wiadomo�ci ju� si� jako� rozprzestrzeni�y po Internecie, pewien maniak z okolic San Francisco, z Castro - adres: <elrond - rivendel.com>, mania: fantasy - o�wieci� internaut�w: ot�, wyja�nia�, Raul Paramo pos�u�y� si� by� j�zykiem ork�w, Czarn� Mow�, kt�r� na u�ytek s�ug Czarnego W�adcy Saurona stworzy� pisarz Tolkien: Ash nazg durbatuluk, ash nazg gimbatul, ash nazg thrakatuluk agh burzumishi krimpatul. Zaraz potem po ca�ej WWW rozpe�z�y si� plotki na temat praktyk satanistycznych, a mo�e i sauronistycznych. Podsuwano my�l, �e kochanek-Metys by� czcicielem szatana, krwawym s�ug� Podziemia i �e ofiarowa� Winie Apsarze cenny, ale zdradliwy pier�cie�, kt�ry sprowadzi� na ni� t� p�niejsz� katastrof� i poci�gn�� do Piek�a. Bo Wina tymczasem przeistoczy�a si� w mit, czyli naczynie, kt�re byle kretyn mo�e nape�nia� g�upotami, b�d� - ujmijmy rzecz inaczej - w refleks kultury, kt�ra (je�li ju� rozgry�� jej w�a�ciwo�ci i nazwa� po imieniu) najpe�niej odzwierciedla si� w zw�okach.Jeden, by wszystkimi rz�dzi�, Jeden, by wszystkie odnale��; Jeden, by wszystkie zgromadzi� i w ciemno�ci zwi�za�*. [* Nawi�zania do W�adcy Pier�cieni J. R. R. Tolkiena wed�ug przek�adu Marii Skibniewskiej (wiersze prze�o�yli Maria Skibniewska i W�odzimierz Lewik) (wszystkie przypisy pochodz� od t�umacza).] W helikopterze lec�cym do Tequili siedzia�em obok Winy Apsary, lecz na jej palcach nie widnia� �aden pier�cie�, tylko zawsze noszony selenit, traktowany jak talizman, ogniwo ��cz�ce z Ormusem Kam�, przypomnienie o jego mi�o�ci.�wit� wyprawi�a szos�; na towarzysza podniebnych peregrynacji wybra�a tylko mnie.- Spo�r�d was wszystkich, sukinsyny, mog� zaufa� tylko jemu - warkn�a.Ta �a�osna mena�eria wyruszy�a godzin� przed nami: �liski jak w�� menago, hienowaty asystent, goryle z ochrony, paw stylista, jaszczurowaty rzecznik prasowy. Kiedy helikopter sfrun�� nad karawan�, zacz�a si� rozwiewa� mroczna chmura spowijaj�ca Win� jeszcze w chwili startu. Wina poleci�a wykona� seri� nalot�w nad auta, coraz to ni�szych, widzia�em, jak pilotowi oczy rozszerzaj� si� ze strachu, za to �renice zamieniaj� w czarne punkciki, w ig�y; by� jednak pod jej urokiem jak wszyscy i robi�, co kaza�a. To ja si� wydziera�em do he�mofonu wy�ej, le� wy�ej, ale w s�uchawkach rozlega� si� jej �miech, rozdzieraj�cy b�benki jak �omot drzwi, kt�rymi wiatr t�ucze o �cian�. Chcia�em powiedzie�, �e si� boj�; spojrza�em w jej stron�, a wtedy zobaczy�em, �e Wina p�acze. Policjanci zaskakuj�co delikatnie obeszli si� z Win� w scenie �Raul Paramo przedobrzy��, zaledwie ostrzegli, �e i j� mo�e obj�� dochodzenie. Wprawdzie w tym momencie prawnicy Winy uci�li dyskurs, ale ona sama wydawa�a si� potem podminowana, wytr�cona z r�wnowagi; nadmiernie ja�niej�ca - jak �ar�wka, jak supernowa, jak wszech�wiat - tu� przed eksplozj�.Kiedy znad kolumny pojazd... [ Pobierz całość w formacie PDF ]