3996, Big Pack Books txt, 1-5000

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
LAWRENCE M. KRAUSSFIZYKA PODRӯY MI�DZYGWIEZDNYCH( Prze�o�yli: Ewa L. �okas; Bogumi� Bieniok)PRZEDMOWABy�o ml bardzo mi�o, �e Data zdecydowa� si� zaprosi� Newtona, Einsteina i mnie na partyjk� pokera na pok�adzie kosmicznego statku Enterprise. Mia�em okazj� zdoby� przewag� nad dwoma wielkimi lud�mi grawitacji, zw�aszcza nad Einsteinem, kt�ry nie wierzy� w przypadek, czyli w to, �e B�g gra w ko�ci. Niestety, nie uda�o mi si� zabra� ze sob� wygranej, poniewa� musieli�my porzuci� gr� z powodu alarmu. Kontaktowa�em si� p�niej ze studiem Paramount, aby zamieni� �etony na got�wk�, ale jego przedstawiciele nie znali kursu wymiany.Fantastyka naukowa, do kt�rej nale�y Star Trek, s�u�y nie tylko dobrej zabawie, ale tak�e powa�niejszym celom, takim jak rozszerzanie ludzkiej wyobra�ni. By� mo�e nie potrafimy dotrze� tam, gdzie nie stan�a dot�d ludzka stopa, ale mo�emy spr�bowa� dokona� tego przynajmniej w wyobra�ni. Mo�emy przewidywa� reakcje ludzko�ci na przysz�y post�p w nauce i spekulowa� na temat charakteru tego post�pu. Wymiana my�li mi�dzy fantastyk� naukow� a nauk� zachodzi w obie strony. Fantastyka dostarcza pomys��w, kt�re naukowcy w��czaj� do swoich teorii, ale czasami to w�a�nie nauka stwarza poj�cia, kt�re nie przysz�yby do g�owy �adnemu autorowi science fiction. Przyk�adem s� czarne dziury, do kt�rych rozg�osu walnie przyczyni�a si� trafna nazwa nadana im przez Johna Archibalda Wheelera. O �zamarzni�tych gwiazdach� lub �obiektach ca�kowicie zapadni�tych grawitacyjnie�, jak pocz�tkowo nazywano czarne dziury, nie napisano by zapewne nawet po�owy tego, co mieli�my okazj� przeczyta�.Zar�wno Stor Trek, jak i inne utwory fantastycznonaukowe, po�wi�caj� szczeg�lnie du�o uwagi podr�om z pr�dko�ciami ponad�wietlnymi. Rzeczywi�cie, trudno wyobrazi� sobie bez nich fabu�� Star Trek. Gdyby Enterprise m�g� przemieszcza� si� jedynie z pr�dko�ciami cho�by niewiele mniejszymi od pr�dko�ci �wiat�a, podr� do �rodka Galaktyki i z powrotem trwa�aby dla za�ogi tylko kilka lat, ale na Ziemi up�yn�oby w tym czasie 80 tysi�cy lat. Nie by�oby mowy o ponownym spotkaniu z rodzin�!Na szcz�cie og�lna teoria wzgl�dno�ci Einsteina stwarza mo�liwo�� obej�cia tej trudno�ci: mo�na zakrzywi� czasoprzestrze� i stworzy� drog� na skr�ty mi�dzy miejscami, kt�re chce si� odwiedzi�. Mimo pojawiaj�cych si� wtedy problem�w z ujemn� energi�, takie zakrzywianie czasoprzestrzeni mo�e by� dla nas w przysz�o�ci wykonalne. Jak dot�d nie prowadzono w tej dziedzinie zbyt wielu powa�nych bada�, po cz�ci, jak s�dz�, dlatego, �e za bardzo przypomina to fantastyk� naukow�. Jedn� z konsekwencji szybkich podr�y mi�dzygwiezdnych by�aby mo�liwo�� podr�y wstecz w czasie. Mo�na sobie jednak wyobrazi� krzyk, jaki podnios�aby opinia publiczna w obronie pieni�dzy podatnik�w, gdyby og�oszono, �e rz�dowe agendy wspieraj� finansowo badania nad podr�ami w czasie. Naukowcy pracuj�cy w tej dziedzinie musz� zatem ukrywa� swoje prawdziwe zainteresowania, u�ywaj�c technicznych termin�w, takich jak �zamkni�te krzywe czasowe�, kt�re oznaczaj� po prostu podr�e w czasie. Jednak�e dzisiejsza fantastyka naukowa staje si� cz�sto naukowym faktem jutra. Fizyka le��ca u podstaw Star Trek jest niew�tpliwie warta zbadania. Ograniczenie poszukiwa� do spraw czysto ziemskich by�oby r�wnoznaczne z narzucaniem ogranicze� ludzkiemu duchowi.STEPHEN HAWKINGWST�PDlaczego zajmuj�c si� fizyk� podr�y mi�dzygwiezdnych, zag��bimy si� w �wiat Stor Trek? Dzie�o Gene'a Rodden-berry'ego jest przecie� fantastyk� i nie przedstawia fakt�w naukowych. Wiele cud�w techniki w tym serialu odwo�uje si� wi�c z konieczno�ci do poj��, kt�re mog� by� niew�a�ciwie zdefiniowane lub w inny spos�b pozostaj� w sprzeczno�ci z nasz� obecn� wiedz� o Wszech�wiecie. Nie chcia�em napisa� ksi��ki po�wi�conej tylko wyliczeniu kwestii, w kt�rych tw�rcy Star Trek nie mieli racji.Nie mog�em jednak uwolni� si� od my�li o tej ksi��ce. Przyznam si�, �e tak naprawd� oczarowa� mnie transporter. My�lenie o tym, jakim wyzwaniom nale�a�oby sprosta� tworz�c tak� fantastyczn� technologi�, zmusza do rozwa�enia szerokiego wachlarza temat�w: od komputer�w i przekazu informacji po zagadnienia fizyki cz�stek elementarnych, mechaniki kwantowej, fizyki j�drowej, budowy teleskop�w, zawi�o�ci biologii, a nawet problem istnienia ludzkiej duszy! Do tego dosz�y jeszcze takie poj�cia, jak zakrzywiona czasoprzestrze� i podr�e w czasie, i tak temat ten wci�gn�� mnie bez reszty.Wkr�tce zda�em sobie spraw�, �e to, co by�o dla mnie tak fascynuj�ce, bliskie jest temu, co niezmiennie poci�ga dzisiejszych wielbicieli Star Trek, prawie trzydzie�ci lat po wyemitowaniu pierwszego odcinka serialu. Tym czym�, jak to uj�� Q, wszechmocny �artowni� ze Star Trek, jest �badanie nieznanych mo�liwo�ci istnienia�. Q zapewne zgodzi�by si� ze mn�, �e samo wyobra�anie sobie tych mo�liwo�ci to ju� dobra zabawa.W przedmowie do tej ksi��ki Stephen Hawking stwierdza, �e fantastyka naukowa pomaga rozwija� ludzk� wyobra�ni�. Rzeczywi�cie, badanie niesko�czonych mo�liwo�ci, jakie niesie przysz�o�� - ��cznie ze �wiatem, w kt�rym, przezwyci�ywszy napi�cia mi�dzynarodowe i uprzedzenia rasowe, ludzko�� wyrusza, by w pokoju bada� Wszech�wiat -jest cz�ci� nie s�abn�cego powodzenia Stor Trek. Poniewa� wydaje mi si� to istotn� cech� cudu wsp�czesnej fizyki, na tych w�a�nie mo�liwo�ciach postanowi�em si� skoncentrowa� w niniejszej ksi��ce.Jak wynika z przeprowadzonych przeze mnie pewnego dnia nieformalnych bada� w trakcie spaceru po miasteczku uniwersyteckim, liczba ludzi w Stanach Zjednoczonych, kt�rzy nie znaj� wyra�enia �prze�lij mnie, Scotty�, jest w zasadzie por�wnywalna z liczb� ludzi, kt�rzy nigdy nie s�yszeli o ketchupie. Je�li we�miemy pod uwag�, �e wystawa na temat statku Enterprise, zorganizowana przez Smithsonian Institution w Waszyngtonie, cieszy�a si� najwi�kszym powodzeniem w ca�ej historii tamtejszego Muzeum Lotnictwa i Lot�w Kosmicznych -wi�kszym nawet, ni� pokazywany tam prawdziwy statek kosmiczny - staje si� oczywiste, i� Star Trek jest dla wielu ludzi symbolem zaciekawienia Wszech�wiatem. Czy istnieje lepszy kontekst, w kt�rym mo�na by przedstawi� jedne z najciekawszych teorii fizyki dnia dzisiejszego i wskaza�, w jakim kierunku pod��y fizyka jutra? Mam nadziej�, �e ta podr� b�dzie dla czytelnik�w tej ksi��ki r�wnie fascynuj�ca, jak dla mnie.Szerokiej drogi!CZʌ� IKOSMICZNY POKERW cz�ci tej fizyka amortyzator�w bezw�adno�cii wi�zek holowniczych przeciera szlak dla podr�y w czasie,nap�du czasoprzestrzennego, deflektor�w,tuneli czasoprzestrzennych i innych osobliwo�ci czasoprzestrzeni.ROZDZIA� IOTWARCIE NEWTONAGdziekolwiek p�jdziesz, tam b�dziesz.Z tablicy na statku Exctlsior.Star Trek VI: Nieznany kraj(prawdopodobnie zapo�yczenie z Przyg�d Buckaroo Banzai)Znajdujesz si� za sterem statku kosmicznego Defiant (NCC-1764), kr���cego w�a�nie po orbicie wok� planety Iconia, w pobli�u strefy neutralnej. Masz spotka� si� na drugim ko�cu tego uk�adu s�onecznego ze statkiem b�d�cym sk�adem cz�ci zamiennych, by zdoby� cz�ci potrzebne do zreperowania g��wnych cewek zasilaj�cych transporter. Nie musisz rozwija� pr�dko�ci czasoprzestrzennych; ustawiasz tylko na pe�n� moc silnik pulsacyjny, aby spokojnie podr�owa� z pr�dko�ci� r�wn� po�owie pr�dko�ci �wiat�a. Powinno to wystarczy� do osi�gni�cia celu w ci�gu kilku godzin; w tym czasie b�dziesz m�g� zaktualizowa� dziennik pok�adowy. W miar� oddalania si� od orbity zaczynasz jednak odczuwa� silny ucisk w klatce piersiowej. R�ce ci ci��� i przyklejasz si� do fotela. Twoje usta zamieraj� w grymasie, masz wra�enie, �e za chwil� oczy wyskocz� ci z orbit, a p�yn�ca w twoim ciele krew nie chce dochodzi� do g�owy. Powoli tracisz �wiadomo��... i w ci�gu kilku minut umierasz.Co si� sta�o? Nie s� to pierwsze oznaki mi�dzyfazowego znoszenia przestrzennego, kt�re p�niej obejmie ca�y statek, ani atak ukrytego dot�d statku romula�skiego. Pad�e� ofiar� czego� znacznie pot�niejszego. Pomys�owi tw�rcy serialu Star Trek, od kt�rych jeste� uzale�niony, nie wynale�li jeszcze amortyzator�w bezw�adno�ci; urz�dzenia te dopiero p�niej zostan� wprowadzone do serialu. Zosta�e� pokonany przez co� tak zwyk�ego, jak prawa ruchu Izaaka Newtona, o kt�rych uczymy si� w szkole, lecz zazwyczaj szybko zapominamy.Ju� s�ysz� g�osy trekker�w:1 �Ale beznadzieja! Nie cz�stuj mnie Newtonem. Opowiedz mi o czym� naprawd� interesuj�cym, na przyk�ad jak dzia�a nap�d czasoprzestrzenny lub co to za b�ysk pojawia si� przy osi�ganiu pr�dko�ci czasoprzestrzennych (czy przypomina uderzenie d�wi�kowe przy przekraczaniu pr�dko�ci d�wi�ku?), albo co to takiego ten kryszta� dwulitu?� W tej chwili mog� jedynie powiedzie�, �e dojdziemy i do tego. Podr�owanie po �wiecie Stor Trek wi��e si� z najbardziej niezwyk�ymi poj�ciami w fizyce. Zetkniemy si� z wieloma r�nymi problemami, zanim b�dziemy mogli zada� najbardziej fundamentalne pytanie zwi�zane ze Star Trek: czy co� z tego mo�e zdarzy� si� naprawd�, a je�li tak, to w jaki spos�b?Zanim udamy si� tam, gdzie nikt jeszcze nie dotar� - zanim nawet wyjdziemy z Kwatery G��wnej Gwiezdnej Floty - musimy stawi� czo�o tym samym zagadnieniom, z kt�rymi ponad trzysta lat temu zmagali si� Galileusz i Newton. W przeciwnym razie nigdy nie uda nam si� rozstrzygn�� kosmicznego pytania, tkwi�cego u �r�de� wizji Gene'a Roddenberry'ego, tw�rcy Star Trek: co, na podstawie wsp�czesnej nauki, mo�emy powiedzie� na temat przysz�o�ci naszej cywilizacji? Pytanie to le�y u podstaw tej ksi��ki.Ka�dy, kto kiedykolwiek znajdowa� si� w samolocie lub szybkim samochodzie, zna uczucie wgniatania w fotel, gdy pojazd rusza z du�ym przyspieszeniem. Zjawisko to jeszcze silniej daje si� odczu� na pok�adzie statku kosmicznego. Reakcje syntezy w silniku pulsacyjnym wytwarzaj� olbrzymie... [ Pobierz całość w formacie PDF ]