4 Rodzaje specjacji. Określenie wieku skał, 5 Ewolucjonizm

[ Pobierz całość w formacie PDF ]

Temat: Rodzaje specjacji. Określanie wieku skal.

1. Ze względu na przestrzeń specjacje dzielimy na alopatryczna i sympatryczna

a) alopatryczna (dwudomowa)- występuje wtedy kiedy populacja zostaje rozdzielona bariera geograficzna i zahamowany zostaje przepływ alleli. W związku z tym dwie części populacji rozwijają się osobno, kumulują się w nich drobne zmiany i po pewnym czasie populacje zaczyna tak się od siebie różnic, ze nawet gdy osobniki rozdzielonych części się spotkają nie będą mogły się krzyżować.

b) sympatryczna (jednodomowa)- zachodzi na wspólnym terenie gdzie cześć populacji kumuluje cechy odrębne i po pewnym czasie osobniki, które maja pewna cechę nie będą chciały krzyżować się z tymi, które tej cechy nie maja ponieważ zmniejsza to szanse przeżycia potomstwa w związku z tym wystąpi izolacja rozrodcza i powstaną dwa odrębne gatunki.

2. Ze względu na czas tworzenia nowego gatunku, rozróżniamy specjacje naglą i stopniowa.

a) nagła- zachodzi wtedy gdy na skutek mutacji jakiś organizm natychmiast uzyska izolacje rozrodcza w stosunku do form wyjściowych, np. na skutek wystąpienia poliploidalności u roślin, poliploid nie może krzyżować się z forma diploidalna.

b) stopniowa- jest przedłożona w czasie i związana z kumulacja drobnych cech polegających na drobnych zmianach w obrębie DNA, tak, ze izolacja wystąpi po długim czasie kiedy n skutek kumulacji różnice się pogłębią.

3. Ze względu na liczbę gatunków potomnych wytworzonych z gatunku macierzystego, specjacje dzielimy na: filetyczna i radiacyjna.

a) filetyczna- dotyczy takiej sytuacji gdy z jednego gatunku wyjściowego powstaje jeden gatunek potomny natomiast radiacyjna gdy z jednego gatunku wyjściowego powstaje wiele gatunków potomnych. Specjacja filetyczna zachodzi rzadko i występuje tylko wtedy gdy w środowisko jest mało niż ekologicznych.

b) radiacyjna- jest powszechna i dotyczy gatunków słabo wyspecjalizowanych, które zasiedlają rożne siedliska i dostosowując do środowiska kumulują nowe cechy przez co izolują się od gatunku wyjściowego.

4. Bezpośrednie dowody na ewolucje to skamieniałości nazywane skamielinami. Dzięki nim można prześledzić kierunki ewolucji, jednak zapis kopalny jest nie ciągły i pełen luk. Dzieje się tak ponieważ aby powstała skamieniałość muszą być stworzone specyficzne warunki. Po pierwsze: organizm musi być bardzo szybko przykryty warstwa osadu, po drugie muszą wytworzyć się warunki beztlenowe, ponieważ w warunkach tlenowych szczątki organizmów nawet bardzo twarde ulegają rozłożeniu. Najlepiej zachowują się elementy szkieletu zarówno wewnętrznego jak i zewnętrznego. Skamielina powstaje w ten sposób, ze przez dany fragment organizmu przesącza się osad, który wypłukuje związki organiczne i zastępuje je mineralnymi, dlatego zostaje zachowany kształt, a zmieniony jest ciężar i skład danego elementu. Oprócz skamieniałości, rozróżniamy jeszcze odciski, odlewy, inkluzje i inne. Odciski powstają w ten sposób, ze organizm dostanie się pomiędzy dwie warstwy miękkie skały, która następnie twardnieje, może to być np. błoto albo węgiel, stad odciski paproci na węglu bo miękka skala zachowuje szczegóły budowy nawet delikatnych i nietrwałych części jak licie. Odlewy powstają gdy odcisk zostaje wypełniany skala wylewna, która następnie twardnieje i jest trwalsza od miękkiej skały tworzącej odcisk, która się rozpada. Odlewy z dużą dokładnością mówią nam o kształcie i budowie zewnętrznej organizmy natomiast nic nie wiemy o składzie chemicznym i budowie wewnętrznej.

5. Inkluzje- to cale organizmy zatopione w bursztynie lub w wiecznej zmarzlinie lub w oleju skalnym, są one tak dobrze zachowane, ze można pobrać ich materiał genetyczny. Zachowują się wówczas wszystkie elementy, zarówno budowy wewnętrznej jak i zewnętrznej. W bursztynie zostały zachowane głownie owady i pajęczaki, w lodzie mamuty, a w oleju skalnych odnaleziono nosorożca włochatego.

Inne to skamieniałe odchody, jaja i gniazda, a także skały stop.